Yüzyılın seçimine bir aydan az bir süre kaldı. Çabuk herkes kararını verdi. Kararını vermemiş olanlar da var. Bir sonraki propaganda faaliyeti o yüzde 1-2 için, bilmediğiniz yüzde 5 için. Ancak konumuz bu türden değil. Hatta bu çeşitliliğe girmeyenler. Taraf esasen bellidir, ancak taraf içinde hangi tarafı seçeceğine karar vermemiştir; “bir avuç solcu”! Bilindiği gibi sosyalistler/devrimciler seçim dönemlerinde tutarlı/ideolojik bir duruş sergilemek için yıllarca mücadele ettiler. Sandık düzen demekti, sandığa gitmek de düzenin yanında olmak, düzene “kan vermek” demekti.[1] Ancak birkaç seçimde bu durum “biraz” değişti. Artık gitmenin daha kolay olduğunu düşündük. Referandumda hayır demek, HDP barajını geçmek, İmamoğlu’nu İBB koltuğuna oturtmak. Tabii asıl mesele onlardan yana olmak değil, asıl mesele Tayyip Erdoğan’a ayak bağı olmak, iktidarına karşı çıkmaktı. Çünkü sandık, “eskisinden farklı olarak” neredeyse tüm meşruiyetin sağlandığı ve iktidarın üzerine inşa edildiği bir “yapı taşı” olmuştur.
Şimdi de Erdoğan için “ya hep ya hiç” olarak adlandırılacak seçime geldik. Aslında bu tam da sosyalistlerin aradığı dönemdir. Siyasal duyarlılık zirveye ulaştı, tek gündem siyaset oldu, karşıda irtica ve faşizm ayaklandı, muhalefet sağa yöneldi vs. ” görüşü ve onunla yüzleşmek için en “makul” aday. O zaman birlik olma zamanıydı. Ve şans eseri kötünün de kötüsü oldu ama Kılıçdaroğlu tüm zorlukları atlattı ve CB adayı oldu. Sosyalistler olarak artık daha rahatız, gönül rahatlığıyla Kemal Bey’e oy vereceğiz.[2]Peki vekil seçimi?
***
Bu noktada durum biraz karışık. Üç seçeneğimiz var ve üçü de diğerinden daha “makul”.
-CHP’ye vermeliyiz. Çünkü en güçlü muhalefet partisidir ve D’Hondt sistemine göre ‘kalan oylar’ en güçlü olana yazılır. Oyları boşa harcamayın. Ayrıca ittifak nedeniyle “çekirdek CHP” milletvekili sayısının azalacağı öngörülürse, daha fazla oy almak “çekirdek CHP üye” sayısını artıracaktır. Ve en önemlisi de Merkez Bankası olacak Kılıçdaroğlu’nun partisinin Erdoğan’ın partisinden daha fazla milletvekili çıkarması hem manevi hem de sayısal güç sağlayacak.
-HDP’ye vermeliyiz. Çünkü on yıllardır her türlü baskı ve şiddete rağmen bu Meclis’te var olmayı başardılar ve güçlü bir muhalefet oluşturdular. Binlerce üyesi ve Selo hapiste. Üstelik sağın geçemeyeceği yeni Meclis’te yarısı kadınlardan oluşan güçlü bir HDP grubu bizim “güvencemiz” olacak. Ve en önemlisi, “Kürt sorunu çözülmeden bu ülkede demokratikleşme olmaz, demokratikleşmeden de Kürt sorunu çözülmez” diyorsak, siyasi tercihin içinde, yanında ve dayanışma içinde olmalıyız. Kürt halkı.
-TIP’e vermeliyiz. Çünkü dört milletvekili ile de etkili muhalefet yapılacağını, sayıca fazla olursa daha etkili olacaklarını “karşı tarafa” bile gösterdiler. Ayrıca isimleriyle tarihsel bir devamlılık taşımakta ve sosyalistlere tarihsel bir sorumluluğu hatırlatmaktadır. Ve uzun zamandır ilk kez bir sosyalist parti, binde bir olmaktan kurtulup yüzde 2 veya 3’ü aşabilecek durumda. Bu gerçekleştiğinde, sosyalistler toplumun tüm kesimleri için çok daha ciddi bir siyasi güç haline gelebilirler.[3]
***
Elbette “oyumuzu vermeden” önce birkaç eleştiriyi sıralamak gerekir.
Birinci; CHP’ye oy verme seçeneğini tamamen reddetmek gerekiyor. Rastgele bir insan bu dönemde kendini sosyalist olarak tanımlayıp bu CHP’ye oy veremez. Sosyalistlerin hiçbir zaman istenmediği bu partiye zaten büyük ölçüde müsamaha gösterildi.[4] Kılıçdaroğlu aslında solculardan çok milliyetçi seçmenlere güveniyor. “Bir numara” idealistKılıçdaroğlu’nun “Ben bir numaralı solcuyum” dediğini hiç duydunuz mu?
İkinci eleştiri; HDP ve TİP’e, daha doğrusu Emek ve Özgürlük İttifakı’na. Bilindiği üzere EÖİ geçtiğimiz Eylül ayında yani yaklaşık altı ay önce kuruluşunu duyurmuştu. Kendisini bir seçim ittifakından ziyade bir “mücadele ittifakı” olarak lanse etti. Ancak kurucular ve bu işlerden “az” anlayanlar, bu birliğin bir seçim ittifakı olduğunu biliyorlardı. Seçimi içermemesi saçma olurdu. Her bileşenin seçim için kendi “siyasi hesapları” ekibi vardı. (Aman bunu kötü düşünmemek lazım sonuçta siyasi yapılanma siyasi hesaplar yapıyor ve yapmak zorunda).
Buradaki temel eleştiri; sadece kendileri için siyasi hesaplar yapan örgütler, ortak siyasi bir hesapları yoktur ve daha da önemlisi ittifak dışındaki örgüt ve bireyleri ortak bir siyasi arayışa yönlendirecek aktif araçlar ve kanallar oluşturmazlar. O dönemde bu eleştiri sık sık dile getirildi; EÖI’nin ortak yürütme, sözcü, amblem, dağınık ortak kurumlarının olmaması. En geniş “sosyalist halk”a somut bir “iş” teklif etmemek! Üstelik bundan sonra halkın sarsıntısı ve muhtaçlığı böylesine ortak bir faaliyete sebep oldu. zorunluyapmasına rağmen.
Deprem bölgesinde her kuruluş kendi bayrağını astığı diğer çadırlarda faaliyetlerini sürdürmeyi tercih etti. Nereden? Ya da tersten soracak olursak, neden insanların ihtiyaçlarını karşılamanın ve tek kaynaktan yönetilip yönetilmenin yolu olamıyordu?[5] Ayrıca bilinmelidir ki, ortak bir davetin yaratacağı sinerji, bireysel organizasyonların davetinden kat kat daha büyük olacaktır. Onu zorlayan koşullar “öznel” nedenlerle göz ardı edildi. Ancak, Türk ve Kürt sosyalistlerinin (ve tabii ki onların örgütsel güçlerinin) karşılıklı dayanışma ve işbirliği, depremin enkazından, yani sık sık tekrarlanan “ortak mücadele”den çıkarılabilir. Ve bu deneyim muhtemelen seçilim tutumlarını farklılaştırabilir ve değilse, daha makul tepkiler üretmeye hizmet edebilir.
Ortak çaba gösterilmemesi bir yana, sandıkta ortaya çıkan kriz de bir diğer eleştiri konusu; Seçime HDP listeleri ile değil, TİP’in kendi logosuyla girme tercihi. Bu seçimin anlaşılır ve anlaşılmaz yönleri vardır. TYPE kimliğini (dolayısıyla daha baskın bir sol kimliği) öne çıkarma arzusu, kazanılan ivmeyi Kürt Siyasi Hareketi ile bile ileriye taşıyabilir. Daha(gelecekte) eşit şartlarda bir ilişki kurma planı, anlaşılır parçalar. Ancak mevcut oy dağılımı hesaplama sistemi dikkate alındığında, “karşı parti”nin TİP’e verilen oyları kısmen heba etmek, yani seçememek şöyle dursun, temsilci sayısını artırması da mümkündür. herhangi bir temsilci. Asrın seçiminde böyle bir risk alınır mı?[6]
Bu ülkede sosyalizmin nasıl gelişip ilerleyeceği konusunda daha da önemli bir sonuç yaratma potansiyeline sahip olanın TİP’in tavrı olduğunu düşünüyorum. Bilindiği üzere ülkemizdeki Kürt siyasi hareketi ile sosyalist hareket (genel anlamda) aradan yıllar geçmesine rağmen ortak bir eksende (siyasi/pratik) buluşamadı/buluşamadı/olamadı. Meğer sosyalizmin bu ülkede bir geleceği olacaksa, yani bir iktidar perspektifi ve iktidar iddiası olacaksa, bu iki tarafın mutlak birliği esastır. ihtiyaç koşulu.[7] Bu tercih halinin yarattığı sıkıntı, bu amaca zarar verme tehlikesidir. Ve ne yazık ki, bu korkuyu büyütecek çok fazla veri var. Bir yanda Kürt olmayan sosyalistleri yasallaştırma aygıtı olarak görenler[8]Öte yandan Kürt halkının çabalarını ulusal kurtuluş mücadelesine daraltanlar.
Ve ne yazık ki bu sandık, bu paradoksun aşılmasına katkı sağlamayacak. Keşke demek saçma ama… Keşke biraz da zorunlu olarak oluşturulmuş yeni bir partiyle (Yeşiller ve Sol) yeniden bir “başlangıç” yapılabilse. Hasan Çandarlar’ın olmadığı TİP’in adaylarının (elbette Alper Taş’ın da dahil olduğu) yer aldığı yenilenen liste. Hiçbir sosyalistin “kortej”e katılmamayı tercih etmeyeceği bir liste! Her şeye rağmen sosyalistler (Fayzelof olmadıkları için) sandıkta bir tercih yapmak ve tercihlerini davet etmek zorunda kalıyorlar. Bu koşullarda seçim şu olmalıdır: Sosyalizmin riskli de olsa büyük bir amacı olduğuna göre, ona “ulaşılıp ulaşılamayacağı” sosyalistlere kalmıştır; bu süreci kenardan seyretmek değil, desteklemek/başarmak için çalışmaktır. Özet; TYPE oylanmalıdır! “Yüzyılın tercihi”nde tarafımız belli olsun, sosyalizm olsun…
NOTLAR:
[1]Hala devrimci sıfatını kullananlar, devrimin ölçüsünü kişisel yaşamlarında ya da siyasi faaliyetlerinde değil, sandık başına gitmekte arayanlar var.
[2] Bu formdaki sürecin işleyişinin mutlak olmadığına dikkat edilmelidir. Pekala, sosyalistler, bağımsız bir sosyalist aday etrafında birleşerek -önerilen- bu süreci de yürütebilirler. Yaşanan süreç; HDP ve TİP’in tercihidir aslında.
[3] ÖDP/Sol Parti, TKP, EMEP başta olmak üzere diğer kişileri maalesef bu paragrafa yazamıyorum. Aslında bu siyasi yapılar, yıllardır TİP’in son saldırısını “potansiyel” olarak yaşadılar. Hatta teşkilatlanma güçleri ve tarihi üstünlükleriyle öndeydiler. Tarihi şahsiyetlerin ve şahsiyet statükonun bulunduğu “merkezi yapılara” teslim olmasalardı!
[4]Sadullah Ergin’e bile “şu ya da bu nedenle” listelerinde yer alan CHP, sosyalistlere şu ya da bu nedenle yer bulamıyor.
[5]Bir çadırda fazla giysi yok, diğerinde giyecek fazla “akıl” yok!
[6] Bu noktada birisi; “Siyaset zaten risk alma işidir” mi dedi?
[7]”Yeterli koşul” olabilmesi için başka şeyler de gereklidir.
[8] Cengiz Çandar ayrı bir yazı konusu olmayı hak ediyor kuşkusuz. Ancak burada “eklenme”den geçmek mümkün olmayacaktır. Geçen gün Ruşen Çakır ile görüşerek, ” Bu partide Türk yok mu, bir de sol örgütler var. Süs gibi bunlar… Bu partide Türk süsleme unsurları da var.” Çandar’ın “partideki Türkler” dediği, herkesin bildiği gibi “Kürt olmayan sosyalistler”. Ve Türk kimlikleriyle değil, sosyalist kimlikleriyle o partideler. Kürt halkıyla ideolojik ve siyasi olarak birlikte çalışma iradesini gösterdiği için. Herhangi bir kişisel çıkar beklentisi olmadan, Çandar gibi dokunulmazlık pazarlığı yapmadan, bedel ödemeyi göze almadan. HDP yönetimi, Çandar’ın “dekoratif” değerlendirmesine katılıp katılmadığını muhtemelen açıklayacak! Çandar’ın açıklamasını “kulağını çekmek” ve düzeltmeye çalışmak yetmez. Üstelik şimdi çalışan uyarı, milletvekili seçildikten sonra, yani dere geçildikten sonra ne kadar işe yarıyor. Ayrıca açıklamakta geciktiği bir diğer konu da “bu iki kişinin, Çandar ve Cemal’in neden vekil yapılmaya çalışıldığı”dır. Oy kullanacak seçmene siyasi ilişkilerini anlatmak siyasi bir sorumluluk olsa gerek!
